مرکز تحقیقات جراحی مغز و اعصاب عملکردی

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، روزشمار هفته ملی جمعیت (24 لغایت30  اردیبهشت ماه 1401 ) را اعلام کرد.

 

 

کشورایران با توجه به وضعیت کنونی ، درآینده دارای جمعیتی پیر خواهد بود.درحالی که لازمه پیشرفت، توسعه، استقلال وامنیت کشور داشتن جمعیت جوان و پویا می باشد و این امر باید به یک باورعمومی تبدیل شود.

برای جوان نگهداشتن جمعیت باید ازدواج صورت گیرد؛ اما ریشه ازدواج، احساس امنیت روانی است . احساس امنیت روانی نیز به تامین اجتماعی نیازمند است.

 

 

در دهه گذشته ازدواج‌ها حدود ۴۰درصد کاهش یافت و تا قبل از کرونا تا ۳۰درصد از زاد و ولد کشور کاسته شد .براساس آمار سازمان ملل، در سال ۱۴۳۰سی درصد جمعیت ایران سالمند می‌شود و به این معناست که ۲۰عضو خانواری که هم اکنون در کنار پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها هستند به ۲نفر کاهش می‌یابند. در آن مقطع بیشتر مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل و تبدیل به مراکز نگهداری سالمندان می‌شود و بحران پیری جمعیت که به ابربحران چند وجهی معروف است، موجب پیری ایران می‌شود در شرایطی که کشور‌های اطرافش جوان هستند.

 

 

هشدار نهاد‌های بین المللی به ایران؛ حرکت جمعیت در مسیر فوق‌سالمندی!

جمعیت ایران به سرعت در حال پیر شدن است. روند پیری جمعیت ایران آن‌قدر شتاب گرفته که حتی در گزارش سال گذشته سازمان ملل هم ایران از لحاظ رشد جمعیت سالمندی در رتبه سوم کشور‌های جهان قرار گرفته است.

سالمندترین کشور خاورمیانه

تجزیه و تحلیل مرکز تحقیقات پیوpew research از داده‌های جدید سازمان ملل نشان می‌دهد میان کشور‌هایی (ژاپن، فرانسه، آلمان، بریتانیا و کره جنبی) که به‌سمت سالمندی جمعیت حرکت می‌کنند، ایران ششمین کشوری است که به مرحله فوق‌سالمندی جمعیت خواهد رسید؛ اما نکته قابل تأمل این که ایران کنار کره جنوبی دارای کمترین فاصله زمانی تا رسیدن به مرحله فوق‌سالمندی است.

به‌عبارتی ایران طی ۲۰سال از ۱۴درصد به ۲۱درصد سالمند می‌رسد و طی ۱۰سال از میزان ۲۱درصد سالمند عبور می‌کند. طبق آخرین پیش‌بینی سازمان بهداشت جهانی از وضعیت جمعیتی کشور‌های جهان تا سال ۲۰۵۰، ایران به سالخورده‌ترین کشور خاورمیانه تبدیل خواهد شد و بر اساس این پیش‌بینی، ایران از آمریکا و روسیه نیز سالمندتر خواهد بود.

 

 

افت آمار تولد، کاهش نیروی جوان

نشریه تخصصی بیزینس‌مانیتور هم در گزارش‌های متعددی به گمانه‌زنی در رابطه با بحران سالمندی جمعیت در ایران پرداخته است. این نشریه که به گزارش‌های تحلیلی خود مشهور است روند تغییرات جمعیتی ایران را تا سال ۲۰۵۰بررسی کرده است. ایران براساس پیش‌بینی بلندمدت این نشریه با پدیده پیری جمعیت روبه‌رو می‌شود. جمعیت افراد ۶۵ساله ایران در سال ۲۰۵۰تقریبا نزدیک به جمعیت جوانان ۲۰تا ۳۹ساله در این سال خواهد بود. پیش‌بینی‌شده است جمعیت جوان طی این سال‌ها کاهش فاحشی خواهد داشت.

کودکان بین صفر تا چهار سال بیشترین کاهش جمعیت را طی سال‌های ۲۰۲۰تا ۲۰۵۰تجربه خواهند کرد.

 

 

افزایش مشکلات حوزه سلامت

رصدی در میان منابع و مراکز مختلف جهان نشان می‌دهد بسیاری دیگر از این نهاد‌ها به‌صورت مداوم در حال تحلیل تغییرات جمعیتی کشور‌های مختلف هستند. یکی از این نهاد‌ها مرکز ملی اطلاعات زیست‌فناوری وابسته به دولت آمریکاست. در گزارشی بحران سالمندی در ایران را باعث نگرانی روزافزون در حوزه نظام سلامت این کشور دانسته است.

این مرکز با اشاره به رشد سریع جمعیت سالمند در ایران به این نکته اشاره کرده است که افزایش تعداد افراد سالمند در جمعیت ایران به طور اجتناب‌ناپذیری با افزایش تعداد اختلالات مرتبط با سن از جمله بیماری آلزایمر، دمانس عروقی و اختلال شناختی خفیف همراه خواهد بود. در گزارش جهانی آلزایمر در سال ۲۰۱۹تخمین زده شده است که ۳۶میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به زوال عقل هستند که این تعداد هر ۲۰سال دو برابر می‌شود و تا سال ۲۰۳۰به ۶۶میلیون نفر و تا سال ۲۰۵۰به ۱۱۵میلیون نفر می‌رسد و کشور‌های با درآمد متوسط ۵۸درصد از مبتلایان به زوال عقل، در حال حاضر در کشور‌های کم درآمد و متوسط زندگی می‌کنند که تا سال ۲۰۵۰به ۷۱درصد افزایش می‌یابد. به نوشته این مرکز در سراسر آسیا، روند پیری جمعیت بسیار سریع‌تر از کشور‌های غربی اتفاق می‌افتد و درباره کشور ایران پرشتاب‌تر است. با توجه به گزارش کنفرانس منطقه‌ای آسیا اقیانوس آرام این مرکز در سال ۲۰۱۲، سهم افراد مسن در کل جمعیت با سرعت بیشتری در حال رشد است، آنقدر که سهم افراد سالمند هرگز در هیچ کجای دنیا دیده نشده است.

 

 

مخاطره امنیت اجتماعی و اقتصادی

پیری سریع جمعیت ایران پیامد‌های مهمی برای همه نهاد‌های اجتماعی و تصمیم‌گیرندگان دارد که جامعه ایران باید به آن توجه کند. مسائل مربوط به جنسیت و امنیت اجتماعی اقتصادی در دوران سالمندی دو موضوع کلیدی ناشی از پیری سریع جمعیت است. مانند بسیاری کشور‌هایی که به‌سرعت پیر می‌شوند، ایران به یک استراتژی برای حمایت‌های اجتماعی و اقتصادی برای جمعیت سالخورده نیاز دارد.

با توجه به مسائلی که مطرح گردید، برنامه ریزی کلان دقیق جهت تسهیل وترویج امر ازدواج و فرزنداوری در کشور، امری ضروری است.